כחלק מההסכמים המדיניים, ישראל העבירה את תפעולו של מרשם התושבים הפלסטיני לידי הרשות הפלסטינית. אבל מדובר בצעד חסר משמעות אזרחית של ממש, שכן לכל שינוי שהפלסטינים רוצים להכניס במרשם התושבים שלהם עצמם, נדרש אישור של ישראל, ואם ישראל אינה מאשרת למשל כתובת חדשה לאדם שחפץ לשנות את חייו, אין ולא יהיה שינוי במרשם התושבים הפלסטיני, והמבקש יישאר רשום במקום שישראל הסכימה לגביו. למשל אם תושב עזה, עבר להתגורר בגדה המערבית בלי שישראל אישרה את מעברו, הוא לא יוכל לקבל תעודה פלסטינית מעודכנת עם מקום מגוריו החדש, אף כי הוא אזרח הרשות, ומצידה הוא כן רשאי לעבור דירה, או להתחתן בעיר אחרת. כיוון שבמובן הישראלי האדם הזה, בכתובתו החדשה, אינו מוכר, הוא יהיה לפיכך חסר מעמד אזרחי מלא בכתובתו החדשה, וחסר תעודה פלסטינית מעודכנת.
איש לא יודע את המספר המדויק של חסרי המעמד הפלסטינים שגרים בערי הגדה רמאללה, שכם, טול כרם, ג'נין ועוד, אבל ההערכה היא שמדובר באלפי פלסטינים שחיים כך: הם לא נעים בדרכים בין הערים הפלסטיניות מפחד שייעצרו, וממילא הם לא מקיימים בשל כך חיי חברה ומשפחה תקינים, ואולי הדבר החשוב ביותר, הם גם אינם חופשיים לקבל טיפול רפואי ראוי ככל התושבים הפלסטינים האחרים בעלי התעודות, מפחד שהדרך אל בית החולים, תחצה מחסום ישראלי.
פנינו למנהל האזרחי לקבל תגובה, אך עד מועד סגירת הגיליון, לא התקבלה תגובתו
كجزء من الاتفاقات السياسية, سلمت إسرائيل عملية سجل السكان الفلسطينيين إلى السلطة الفلسطينية. لكن هذه خطوة مدنية حقيقية, لأن أي تغيير يريد الفلسطينيون إجراؤه في سجلهم السكاني يتطلب موافقة إسرائيلية, وإذا لم توافق إسرائيل على عنوان جديد لشخص يريد تغيير حياته, فلا يوجد تغيير في سجل السكان الفلسطيني, ويبقى مقدم الطلب مسجلاً وافقت عليه إسرائيل. على سبيل المثال, إذا انتقل أحد سكان غزة إلى الضفة الغربية دون موافقة إسرائيل على انتقاله, فلن يتمكن من الحصول على شهادة فلسطينية محدثة بمحل إقامته الجديد, على الرغم من أنه مواطن في السلطة الفلسطينية, ويمكنه الانتقال إلى مدينة أخرى. بما أن هذا الشخص, بالمعنى الإسرائيلي, في عنوانه الجديد, غير معترف به, فإنه سيفتقر بالتالي إلى الحالة المدنية الكاملة في عنوانه الجديد, ويفتقر إلى شهادة فلسطينية محدثة.
لا أحد يعرف بالضبط عدد الفلسطينيين عديمي الجنسية الذين يعيشون في مدن الضفة الغربية مثل رام الله ونابلس وطولكرم وجنين وغيرها, لكن يُقدر أن آلاف الفلسطينيين يعيشون على هذا النحو: فهم لا يتنقلون على الطرق بين المدن الفلسطينية من أجل الخوف من الاعتقال. الحياة الاجتماعية والعائلية العادية, وربما الأهم, هي أيضًا لا تتمتع بالحرية في تلقي الرعاية الطبية المناسبة مثل باقي السكان الفلسطينيين الذين يحملون الشهادات, خوفًا من عبور الطريق إلى المستشفى حاجزًا إسرائيليًا.
طلبنا من الإدارة المدنية الرد, ولكن بحلول الوقت الذي أُغلق فيه الملف, لم يكن رده قد وصل